متولد 5/2/1337 در مزار شریف.

در شش ماهگی انتقال به کابل. پایتخت

در 1352 (اواخر سال) مهاجرت به ایران

زندگی نامه مفصلتر بعدا وارد خواهدشد.

فعلا در مشهد مقدس خارج فقه و اصول تدریس می کنم

و در جامعة المصطفی العالمیة عضو گروه قرآن و حدیث هستم. تفسیر، علوم قرآنی و نیازهای منطقه ای تدریس می کنم.

برخی از شبها در سایت e porsesh مربوط به معاونت تبلیغ دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به صورت آنلاین پاسخگوی پرسشهای قرآنی هستم.

انشاء تفصیل بیشتر بزودی

چندسال قبل دوستان آوا(خبرگزاری صدای افغان) یک زندگی نامه از این جانب تهیه کرده بودند و در سایت خودشان در بخش شخصیتهای داخلی گذاشته بودند. با کمی روز آمد کردن آن مطالب اینهاست: 

آیت الله سید حیدر علوی‌نژاد از چهره‌های شناخته شدة فرهنگی قرآنی است. ایشان سال های متمادی را در حوزة علمیه و مجامع علمی به تحصیل، تحقیق و تدریس گذرانده است. هم اکنون ایشان به طور تمام وقت به فعالیت های علمی و تحقیقی و تدریس مشغول است.

برخی از فعالیت های علمی روزانة فعلی ایشان این ها هستند: تدریس فلسفة اسلامی و نیازها (جامعه شناسی) در مرکز جهانی علوم اسلامی. تدریس فلسفه و علوم قرآنی، در مدرسه علوم قرآنی، تدریس تفسیر قرآن واز سال 1382 تدریس درس خارج اصول و خارج فقه، در مدرسة امام مهدی(ع)، تدریس فقه ، نویسندگی و... در چند مدرسه و مرکز دیگر. انتشار ماهنامة قرآنی مستقیم، انتشار مقالات قرآنی در مجلات علمی قرآنی مانند گلستان قرآن و پژوهش های قرآنی، تألیف و تحقیق در زمینه علوم قرآنی، فلسفه و علوم انسانی.

برخی از فعالیت ها و زندگی نامة مختصری از ایشان را در اینجا می‌آوریم:

   1.             سید حیدر علوی نژاد بلخی، متولد5/2/1337- ولایت بلخ.

   2.             انتقال به کابل در حدود 11/1337.

   3.             شروع به تحصیلات از هفت سالگی تا سطوح مقدماتی دروس حوزه در کابل – تا سال 1352.

   4.             مهاجرت به ایران اوایل سال 1353، برای ادامه تحصیل.

   5.             مراجعه به افغانستان برای فعالیت های فکری و فرهنگی سال 1357.

   6.             شرکت در جریان خیزش مردمی علیه رژیم خلقی، و شرکت در برنامه ریز‌ی‌های مبارزاتی.

   7.             مهاجرات دوباره به ایران، نوروز سال 1359.

   8.             ادامة تحصیلات تا سال چهاردهم خارج فقه و اصول.

   9.             تدریس علوم قرآن،نویسندگی، قصه نویسی، کتاب های حوزه‎ای (کفایة الاصول، رسایل، لمعه، معالم، حلقات الاصول شهید صدر، بدایة الحکمة و نهایة الحکمة  و خارج اصول) و… از سال 1359 تا حالا.

 10.            شرکت در برنامه‎های آموزشی محققین بنیاد پژوهش های آستان قدس در سال 1367، و عضویت در گروه ویراستاری آن مرکز، که چندین کتاب با ویراستاری او منتشر شد.

 11.            تحصیل دروس کلاسیک تا دیپلم.

 12.            تحصیل دورة فشرده لیسانس جامعه شناسی.

 13.            تحصیل زبان عربی معاصر (دانشگاه علوم اسلامی رضوی سال 1365) و اخذ مدرک دورة عمومی و دورة عالی زبان عربی از « منتدی اللغة العربیة».

 14.            عضویت در گروه تفسیر مرکز معارف قرآن، از بدو تأسیس در برنامه‌های زیر: مشارکت در تألیف تفسیر راهنما (که18 جلد آن چاپ شده). مشارکت در تألیف فرهنگ موضوعی تفاسیر( چاپ در سه جلد)، و مشارکت مستمر در نوشتن مقالات و انتشار فصلنامة تخصصی پژوهش های قرآن (که اکنون سال نهم آن است، و35 شماره چاپ شده است. در برخی از شماره‎ها بیش از 2 تا هم مقاله دارد.)

 15.            برگزیده شدن کتاب« افق های کمال» از او در جشنوارة دوم شیخ طوسی از میان 400 محقق به 27 زبان، که کتاب مذکور تفسیر روان شناختی – فلسفی- قرآنی دربارة انسان سالم و روان شناسی  انسان کامل قرآنی است.(چاپ شده در سال 1382)

 16.            نوشتن بیش از 150تا 200 مقاله علمی، سیاسی و تفسیری در نشریات ایرانی و افغانستانی، مانند قدس، اطلاعات، اطلاعات هفتگی، پیام انقلاب اسلامی، مجله زائر، فریاد عاشورا، هفته نامه وحدت،میثاق وحدت ، نجات، همصنفی، بنیاد وحدت، شهدا، نگاه حوزه و… جمهوری اسلامی.

 17.            چاپ یک مجموعة شعر به نام آهن و آفتاب (ناپیدا). چاپ چند داستان و شعرهای بسیار در مجموعه‎های شعر افغانی: شعر مقاومت1، شعر مقاومت2، صبح در زنجیر، شانه‎های زخمی پامیر، مجله شعر ، در مجموعه‌های شعر شاعران حوزه، مانند: دست سبز دعا، و... محصول شرکت در کنگره‎های سرتاسری شعر حوزه. و در کتاب این همه شیدایی و شعر عاشورایی افغانستان، مشرق گلهای فروزان و...

 18.            به دست آوردن مدرک معادل دکترا از مرکز مدارج علمی که مدرکی است رسمی ، در سال 1371.

 19.            در حال حاضر مشغول تحقیق و تألیف آثاری چند در زمینه ادبیات مهاجرت، شعر، و نقد و بررسی نظریات شبهه انگیزان در زمینه معارف دینی ، به ویژه قرآنی است.

 20.            ایشان با کامپیوتر و زبان انگلیسی، نیز در حد خواندن کتاب های ساده داستانی و مکالمات سادة روز مره آشنایی دارند.

 21.            تدریس روان شناسی برای جمعی از نویسندگان جوان، و نیز دانشجویان تربیت معلم از طریق آموزش و پرورش .

عناوین کتاب ها و برخی از مقالات

کتاب

   1.             آهن و آفتاب (مجموعه شعر)(چاپ شده، نایاب)

   2.             با شاعران مهاجر (بررسی نسل اول شاعران مهاجر و شعرهای برگزیده آنــان بــه انتــخابخود شاعران (چاپ نشده)

   3.             افق های کمال (کتاب علمی تفسیری)   چاپ اول ( (بوستان کتاب قم،حوت1382) کتابی که در کنگره شیخ طوسی جزء‌ آثار برنده اعلام شده و در بخش تألیف کتاب جایزه جشنواره را به خود اختصاص داد.

   4.             توحید از نظر ابن عربی (چاپ نشده)

   5.             نقد وبررسی نظریات روشنفکران عرب درزمینه تفسیر و علوم قرآن           (قسمت‌هایی از آن به صورت مقالات تحقیقی چاپ شده است.)

   6.             قرآن در قرآن(مجموعة درس های تفسیری)(چاپ نشده)

   7.             فصل سبز  (مجموعة شعر مقاومت، در هجرت)(چاپ شده سال 71)

   8.             مشارکت در تألیف: تفسیر راهنما(چاپ شده20 ج) این کتاب توسط آقای هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان مرکز معارف نوشته شده است.

8..  فرهنگ موضوعی تفاسیر، عضو هیئت تألیف، سه جلد، بوستان کتاب،

9- حضور در همیشه ( مجموعة شعر) چاپ نشده .

10. مقدمه و شرح دیوان شهید بلخی، با همکاری( آیت الله سید محمود هاشمی) چاپ شده در مشهد مقدس.

11. نیازهای جدید و رسالت ما. متن درس های استاد در مرکز جهانی علوم اسلامی، برای دانشجویان علوم دینی، در مقطع کارشناسی( لیسانس). تکثیر و تدریس برای دانشجویان علوم دینی.

12. مبادئ تفسیر النص المقدس ً لتجربة تفسیر (فی ظلال القرآن) للسید قطب.(به زبان عربی) فصلنامة تخصصی الحیات الطیبه، شماره 13.

عناوین برخی از مقالات تخصصی و بلند:

مقالات پژوهشی:

1. نگاهی به ترجمه قرآن از عبد المحمد آیتی(چاپ شده مجلة پژوهش های قرآنی شمارة1/ )

2. تأثیر قرآن بر زبان و ادب فارسی (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی شمارة2/23ص)

3. روش شناسی آیات الاحکام در تفسیر اهل بیت(علیهم السلام)  (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة تفسیر و فقه- شمارة4/21ص)

4. تأویل  درنگاه اهل بیت  (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة قرآن و اهل بیت - شمارة 5 و6/18ص)

5. نقش ائمه در تأسیس و تدوین علوم قرآنی   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة قرآن و اهل بیت  - شمارة 5 و6/10ص)

6. ظهر و بطن قرآن درگستره روایات  (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة قرآن و اهل بیت- شمارة 5 و6/30ص)

7. انتظار از قرآن در تفسیرهای قرن اخیر   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة تفاسیر قرن چهاردهم - شمارة 7 و8/20ص)

8. اصول تفسیر متون مقدس درتفسیر فی ضلال القرآن   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة تفاسیر قرن چهاردهم -  شمارة 7 و8/22ص)

9. پیش‎فهمای علامه طباطبایی در تفسیر المیزان   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة تفسیر المیزان - شمارة 9 و10/ )

10.بایسته‌‎های پژوهش های قرآنی: جامعه شناسی   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة بایسته‌های پژوشهای قرآنی -  /10ص)

11. انسان سالم در قرآن   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی شمارة 15 و 16/22ص)

12. انسان سالم در روان شناسی(چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی شمارة 15 و 16/36ص)

13. انسان کامل از دیدگاه شهید مطهری   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی – ویژه نامة شهید مطهری - شمارة 17- 18 -  /18ص)

14. امام خمینی و هرمنوتیک  (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی(ویژه نامة امام خمینی و تفسیر) شمارة  -19- 20 - /23ص)

15 به سوی تفاسیر مقاصدی (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة امام خمینی و تفسیر- /25ص)

16. معناشناسی ولایت در قرآن و نهج البلاغه  (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة امام علی(ع)- شمارة  23-24 ، /15ص)

17. تفسیر متن در افق تاریخی آن   (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی (ویژه نامة فهم قرآن) شمارة21-22 سال 1379    /36ص)

18. رویکردهای روشنفکری به مسألة زن در قرآن( نقد دگر اندیشان عرب) (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة زن در قرآن (1) شمارة 52-26، سال 1380/40)

19- آفرینش زن در قرآن و کتاب مقدس و اسرائیلیات (چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة زن(2) شمارة 27-28- /13ص)

20- گفتگو با علامه فضل الله( گزینش و ترجمة گفتگو در بارة زن) چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة زن(2) شمارة 27-28- /22ص)

21-  معنی شناسی و فهم متن ( پژوهشی بنیادین در بارة زبان، نسبیت فرهنگی و تفسیر قرآن) چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة زن(2) شمارة 27-28-/44ص)

22- طبرسی و تفسیر قرآن برپایة فرهنگ نزول، چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی- ویژه نامة علامه طبرسی- شمارة 29-30/10ص)

23. پیامبر شاعر نیست( پژوهشی جامعه شناختی) چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی شماره33

24. نسبیت فرهنگی در منظر قرآن چاپ شده/مجلة پژوهش های قرآنی، شماره 33

25. راستان در قرآن   ([کتاب] چاپ شده به صورت سلسله مقالات در فریاد عاشورا/ بیش از 23 قسمت)

26. شخصیت در روان شناسی و قرآن ، گلستان قرآن  در دوشمارة 152 و 153.

27. موعود(ع) در کلام مولا(ع)  ([کتاب] به صورت سلسله مقالات در فریاد عاشورا حدود 10 قسمت)(جزء آثار برگزیده مسابقة نویسندگی حوزه) در سال امام علی(ع)

28. مصالح امت در نگاه امام علی(ع)  (چاپ شده در مجله نگاه حوزه/ 10 صفحه بزرگ.

29. خرافات ازدیدگاه قرآن پژهشهای قرآنی، شماره38-39

30. استقلال ترجمة ابوالفتوح رازی، پژهشهای قرآنی، شماره 41

و مقالات فراوان دیگر در مجلات مهاجران، و مجلات و روزنامه‌های ایرانی

ویرایش و تصحیح ادبی

چندین کتاب نیز زیر نظر او و با ویراستاری او از طرف بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی چاپ شده است، از جمله:

1. معجزه بزرگ (در زمینه علوم قرآن) از نویسندة بزرگ مصری محمد ابو زهره، و ترجمه محمود ذبیحی.

2. افغانستان، مروری بر نشست مانهایم، ترجمه از آلمانی ویراستاری علوی نژاد.

3. گفتارهایی پیرامون علوم و تمدن اسلامی، از فؤاد سزگین، ترجمه استاد عطایی، ویراستاری علوی‌نژاد.

4.ترجمة دلائل الصدق (3ج)

5. آثار اقتصادی – اجتماعی وقف، پایان نامه مصطفی سلیمی فر، ویراستار علوی‌نژاد.

6. زندگی نامه امام جواد، ویراستار علوی نژاد.

 به جز این ها آثار فراوان چاپی و غیر چاپی دیگرنیز از استاد وجود دارد که در آینده به طور کامل تر نوشته خواهدشد.

 سوابق کارهای فرهنگی

الف: تدریس

1. تدریس تفسیر قرآن، نهج البلاغه، و معارف اسلامی

از سال 1359 در مدرسة علمیة سجادیة هراتی نزدیک چهار راه خسروی

2. تدریس کتب حوزه ای از سال 59 تا اکنون در مشهد مقدس: مقدمات، سیوطی، حاشیه، منطق صوری دکتر خوانساری، المنطق مرحوم مظفر، معالم الاصول، اصول الفقه مظفر، لمعه، حلقات الاصول شهید صدر،  رسایل، کفایة الاصول، بدایة الحکمة، نهایة الحکمة، خارج اصول(از دوسال قبل).

3.تدریس ادبی( هنر داستان نویسی، فنون شاعری، مقاله نویسی) در مدارس: چهارده معصوم(ع) ، مکتب حضرت زینب(س)، مدرسة امام مهدی و مدرسة علوم قرآنی.

4. تدریس مضمون« نیازهای منطقه‌ای» بانگاه جامعه شناختی، در دوره های مکرر، برای دانشجویان علوم دینی، در سطح لیسانس(کارشناسی) وفوق لیسانس، (کارشی ارشد) در مرکز جهانی علوم اسلامی و مضمون فلسفة اسلامی 5 دوره، در همان مرکز.

ب: پژوهش، نگارش، و مجامع علمی، ادبی و سیاسی:

1.   دورة آموزش محقق (شش ماهه) در بنیاد پژوهشهای آستان قدس، و عضویت در گروه فرهنگ و ادب، و گروه ویراستار بنیاد، از سال 1367، تا 1371.

2.   عضویت در مرکز معارف اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، از بدو تأسیس دفتر، کار در تکمیل «تفسیر راهنما» و همکاری مؤثر در تدوین «فرهنگ موضوعی تفاسیر»، وهمکاری مستمر با«پژوهشهای قرآنی» و نوشتن دهها مقالة تحقیقی تخصصی در آن فصلنامة گرانسنگ.

3.   تأسیس انجمن شاعران انقلاب اسلامی افغانستان، با همکاری مهندس محمد کاظم کاظمی و محمد آصف رحمانی  وعده ای دیگر از و دو دورة  ریاست آن . برپایی شبهای شعر باشکوه از سال 1370 چندین بار.

4.      شرکت فعال در مجمع شاعران انقلاب اسلامی افغانستان، از سوی دفتر مقام معظم رهبری در امور افغانستان.

5.   ریاست گروه ادب و هنر حزب وحدت اسلامی افغانستان، در مشهد، و پرورش نیروهای مؤثر که بعدها داستان نویسان وشاعران معروفی شدند، مانند محمد جواد خاوری، و سید نادر احمدی و ...

6.      تدریس روانشناسی برای معلمان دورة تربیت معلم، مهاجران

7.       

8.   نوشتن صدها مقاله اجتماعی، سیاسی و معارفی در مجلات افغانی مانند: بنیاد وحدت، هفتة نامة وحدت، پیام عاشورا، انصاف، پیام خون، پیک، همصنفی، انیس، هیواد، بصیرت، غربال، مستقیم و...

9.   نوشتن دهها مقاله، شعر و داستان در نشریات ایرانی مانند اطلاعات، جمهوری اسلامی، کار و کارگر، اطلاعات هفتگی، قدس و... به غیر از مقالات پژوهشهای قرانی که تا کنون 41 شماره از آن چاپ شده است.

10.   مصاحبة سیاسی اجتماعی با رادیوسراسری، شبکه دو، شبکة چهار و شبکة سحر جمهوری اسلامی ایران.

11.   سخنرانی از رادیو افغانستان، سخنرانی از برخی از تلویزیونهای فارسی زبان.

12.   ریاست گروه نویسندگان حزب وحدت اسلامی در کابل، و مدیر مسؤولی هفتة نامة وحدت، در همان جا.

13.   مدیر مسؤول و سردبیر نشریة داخلی «مجمع پیروان ولایت فقیه» در مشهد، به نام« بصیرت».

14.   مدیر مسؤول نشریة طنز«غربال» با همکاری استاد فصیحی غزنوی(سردبیر)، در مشهد مقدس

15.   مدیر مسؤول نشریة ماهانة قرآنی «مستقیم» نشریة داخلی مدرسة علوم قرآنی(سر دبیر: استاد فصیحی غزنوی)

16.  شرکت فعال در جلسات علمای شیعه وسنی افغانستان، از سوی دفترنمایندگی مقام معظم رهبری در امور افغانستان و ریاست آن اجلاس از تقریبا دهسال قبل تا کنون. و ریاست کمیسیون فرهنگی آن.

17.   شرکت در گنگره‌های شعر و قصة حوزه.

18.  شرکت در برخی از مجامع، همایشها و گنگره‌های سیاسی و فرهنگی دیگر، مانند همایش نخبگان افغانستان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در تهران، و ریاست بر کمیسیون فرهنگ و هنر آن. برخی از همایشهای بین المللی دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه.

19.   شرکت در اجلاس بررسی قانون اساسی، و ریاست آن اجلاس در مشهد مقدس.

20.  همکاری با بعثة رهبری در سازمان حج، و چندین سفر به مکة مکرمه به عنوان معین و روحانی کارهای حج مهاجرین.

21.  شرکت در برخی از مسابقات: 1) مانند مسابقة داستان نویسی از سوی یک نهاد فرهنگی، 1364 و به دست آوردن جایزة آن،2) برگزیده شدن کتاب « افقهای کمال» در مسابقة بین المللی جشنوارة شیخ طوسی، از سوی مرکزجهانی علوم اسلامی، قم.3) و به دست آوردن مقام اول در جشنوارة شیخ طوسی، در زمینة مقالات چاپی. در سال1383.

22.  سخنرانی، شعر خوانی، تحلیل سیاسی و ... از رادیوی بیرون مرزی جمهوری اسلامی ایران، شاید در حدود بیش از صد بار.

ج: کارهای فعلی:

1)عضویت در پژوهشهای قرآنی، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان

2) استاد فلسفه اسلامی، جامعۀ المصطفی العالمیۀ

3) تفسیر قرآن، فلسفة اسلامی و ... در مدرسة علوم قرآنی

4) تفسیر قرآن و خارج اصول، در مدرسة امام مهدی(عج)

5) انتشار ماهنامة قرآنی «مستقیم»، نشریة داخلی مدرسة علوم قرآنی

6)صبحهای جمعه، درس تفسیر قرآن برای حدود 150 تا 200 نفر، در جلسة قرآنی مدرسة سجادیة هراتی.(خسروی نو)

7 ریاست بنیاد بشارت.

و...